Jaap Bakker 1932 – 2023

Op 26 juli 2023 overleed ds. Jacob Bakker, Jaap, oud-koopvaardijpredikant op Curaçao en in Rotterdam/Amsterdam. Als warm, wijs en betrokken mens heeft hij veel kunnen betekenen voor zeevarenden en hun families en voor collega’s en vrijwilligers in het koopvaardijwerk.

We schrijven oktober 1963 toen Jaap Bakker met zijn gezin vanuit zijn eerste gemeente op Terschelling vertrok naar Curaçao om zich daar o.a. met zeevarenden bezig te houden. Hij bleef er tot 1970, werkte vervolgens als godsdienstleraar in Velp, maar merkte dat hij het koopvaardijwerk miste. In 1975 pikte hij de draad weer op en tot 1993 was zijn standplaats Rotterdam, het Zeemanshuis aan de Willemskade.

In een interview met Dagblad Trouw bij zijn afscheid zegt hij: “Het was geen echt bewuste stap om koopvaardijpredikant te worden. Achteraf kan ik wel benoemen wat me kennelijk zo heeft aangetrokken. De zeevaart is lange tijd de enige echte poort naar de wereld geweest. Zeelui waren de mensen met het patent op het contact met de wijde wereld, daarom waren ze ook opener naar andere manieren van leven toe, laconieker ook. De reismogelijkheden zijn nu voor iedereen wel groter geworden, maar de scheepvaart blijft een aparte wereld.”

En dat was het ook voor Jaap Bakker, een aparte wereld, met meer ruimte. Het contact met andere mensen, een wijdere wereld dan de eigen, toen toch wat bekrompen kerkelijke omgeving. Ruimte krijgen in zijn eigen veranderende theologische opvattingen.

Hij vroeg zich wel regelmatig af waarom hij nou theologie had gestudeerd als het erop neer kwam dat hij met een koelbox met bier en limonade naar de baai ging. Maar goed, door te beginnen met vragen naar de situatie thuis kwam je langzaam op dieperliggende zaken.
In Trouw: “Wij komen niks verkopen, zelfs geen boodschap”.
Het was precies waarom Jaap Bakker zo’n goede koopvaardijpredikant was. Ruimte nemen en ruimte geven. In de hectiek van de maritieme wereld er gewoon zijn. Zo kon hij ook veel betekenen voor de nabestaanden van de omgekomenen bij de ramp met Nedlloyd-tanker ‘Maassluis’ in 1989.

Ook toen hij allang met pensioen was deed hij uitvaarten van (oud)zeevarenden. Stond hun families bij met raad en daad. Jaap Bakker was ook niet voor niets erelid van de Vereniging Maritiem Gezinskontakt. Hij bezocht symposia, gaf weloverwogen zijn mening als collega’s daarom vroegen. En vertelde natuurlijk ook graag hoe het ‘in zijn tijd’ was. Ook toen zijn gezondheid in het afgelopen jaar wel heel broos werd, bleef hij geïnteresseerd in de actuele ontwikkelingen in het koopvaardijwerk. Met het zingen van gezang 467, ‘O eeuw’ge Vader, sterk in macht’ hebben wij hem op 2 augustus uitgevaren. Jaap Bakker is 90 jaar geworden.

O eeuw’ge Vader, sterk in macht
wiens arm betoomt der baren kracht,
die wijst de grondlooz’ oceaan
de hem gestelde perken aan,
o wil verhoren onze beê
voor hen die zijn in nood op zee!

Helene Perfors