Je moet met je tijd meegaan!

Bezoek Seamen’s Centre Amsterdam

Wie beweert dat centra voor zeevarenden een achterhaald verschijnsel zouden zijn, heeft niet goed opgelet. In Nederland zijn er wel zeemanshuizen gesloten, maar er zijn ook nieuwe bijgekomen. Het Seamen’s Centre in Amsterdam zag in de afgelopen jaren het aantal bezoekers met bijna 50% toenemen. Om dat te bereiken moet je goed weten wat je bezoekers willen. Diepgangredacteur Stefan Francke ging op bezoek.

Het bordje “OPEN” knippert je uitnodigend tegemoet als je de hal van het Seamen’s Centre binnenloopt. “Kleine dingen zijn hier belangrijk,” legt Karim uit. “Als je binnenkomt, merk je meteen dat dit centrum onderdeel is van Amsterdam. Je kunt hier zo met de trein naar de binnenstad. We hebben ook een overeenkomst met een taxibedrijf. En we hebben twee fietsen beschikbaar, die men kan lenen met een borg. Er staat een rek met toeristische folders en er is een lichtkrant. Wij willen de zeevarenden niet voor de keuze stellen: óf je gaat naar het zeemanshuis óf je gaat naar de stad. Je kunt heel goed hier beginnen en dan verder gaan. Terwijl je anders de stadgangers kwijt zou zijn. En vaak blijft men toch wel hangen.”

Het Seamen’s Centre ligt strategisch midden in het havengebied. Daardoor is de bus die bemanningen ophaalt, nooit langer onderweg dan 20 minuten. Het aantal bezoekers op een avond laat zich moeilijk voorspellen. Zeevarenden die de stad ingaan en nog met de bus terug naar het schip willen, moeten wel om 22.00 uur weer in het centrum zijn. “Daar moeten we streng in zijn, anders weten we wel hoe laat het wordt.” Wanneer ik arriveer is er net een Filippijnse bemanning opgehaald. Ik ga met de bus mee voor een groepje Indiërs. De bedoeling is dat er binnenkort nog een elektrische bus bijkomt. Daar heeft de ITF geld voor beschikbaar gesteld.

“We willen in ons zeemanshuis een huiskamergevoel uitstralen. Hoe het er op een schip uitziet, weten ze wel.” Langs één wand staan er tafeltjes met stoelen. Er is een lounge ruimte, waar zich een smart TV bevindt met karaoke-set en een gamestoel voor de Xbox. De piano wordt geregeld gebruikt; voor de gitaren wordt nog naar sponsoring gezocht – die zijn aan reparatie toe. Verder kan men zich vermaken met: tafeltennis, poolbiljart, darten en tafelvoetbal (een tip: speel niet tegen Karim, die is veel te goed).

Het hart van het Seamen’s Centre wordt gevormd door de gebruikelijke bar, waar men drankjes en snacks kan bestellen. “Misschien liggen onze prijzen iets hoger dan in andere zeemanshuizen, maar het is altijd nog een stuk minder dan wat je in de stad betaalt. Zo kunnen we wel blijven draaien. Zeemanshuizen moeten laagdrempelig zijn, maar er moet niet een geur van ‘alles is gratis’ om heen hangen. We willen wel kunnen blijven bestaan en dat kan alleen als we omzet hebben.” Populair is de Beer Tower – hoewel natuurlijk goed in de gaten wordt gehouden dat de bezoeker straks wel weer de gangway op kan. De muziek wordt aangepast aan het publiek. Westers, Filippijns, Indiaas: het is allemaal in huis.

In de zomer is het terras heel populair en wordt de barbecue goed gebruikt. Er staan nu picknicktafels, men hoopt ook een lounge zit te kunnen realiseren. En men is op zoek naar een tuinman.

Het Seaman’s Centre wordt draaiende gehouden door 6 betaalde krachten en 2 vrijwilligers. Ik tref vanavond (van links naar rechts) Dave, Karim en Younes. Op de foto ontbreken manager Chris, Leo, Emy en de vrijwilligers Jackie en Rose. Er is een algemeen bestuur en een dagelijks bestuur. Belangrijke sponsors zijn de Port of Amsterdam en verschillende bedrijven in de haven. Punt van zorg van de toekomst: de haven draait op zich goed, maar er is wel steeds minder tijd voor bemanningen om naar de wal te komen. Ook verdwijnt er steeds meer havengebied richting IJmuiden.

De vitrines met Amsterdam souvenirs en T-shirts trekken altijd veel aandacht. Ook tijdens mijn bezoek wordt het nodige verkocht. In de voormalige gebedsruimte is nu tweedehands kleding te vinden. Het “meeneem” boekenrek is onlangs verplaatst in de loop naar het toilet. “Nu wordt er veel meer meegenomen en hoeven we een rek minder neer te zetten.”

Daarnaast blijft de verkoop van SIM-kaarten belangrijk. “Soms zeggen we wel eens: de belangrijkste reden voor een zeevarende om naar een zeemanshuis te komen is de SIM-card. We bieden daarom drie verschillende bundels aan. We snappen dat op termijn het internet als lokker gaat verdwijnen. Maar we hebben nog een heleboel ideeën om het voor de bezoekers toch interessant te houden.”

Het Seamen’s Centre heeft van oorsprong een kerkelijke achtergrond. Havendominee Leon Rasser komt geregeld buurten en kan ook bij bepaalde problemen worden ingeschakeld. Met kerst is er een viering. “Dan zit het centrum helemaal vol en rijden we met extra bussen.” Direct naast de ingang is er een tafel te vinden met daarop de Bijbel, dagboekjes en andere publicaties.

Ik spreek een paar bezoekers aan. Een Russische machinist vertelt:

“Ik kom hier graag, want het is fijn om van je schip af te kunnen. Je ziet hier wat andere gezichten en je zit even in een andere sfeer.” Een Filippijnse poetser kwam vorig jaar voor het eerst in dit centrum. Hij kan zich hier goed ontspannen en internetten. “En de mensen zijn hier benaderbaar.”

Zeevarenden hebben het niet altijd gemakkelijk, daarvan zijn de stafleden overtuigd. Lange contracten en lage betaling zijn heel gewoon. “Soms wijzen we bemanningen op de mogelijkheid misstanden bij de ITF te melden. En er is de Seafarer’s Help hulplijn. We hadden een keer een groepje dat niet in dezelfde bus mee terug wilde als de kapitein. Bij ons kwam die heel aardig over, maar het scheen aan boord een tiran te zijn. Schakel je dan zelf de ITF in?

Lastige vraag, want soms maak je dan het probleem alleen maar groter. We hebben wel de ITF gebeld toen we een Algerijnse bezoeker hadden, die dacht dat dit een hotel was. Hij beweerde dat hij niet betaald was toen hij van zijn schip af moest. Ingewikkeld verhaal.”

Feyenoord in Amsterdam? Voor mij – in Rotterdam geboren – een grappige gewaarwording. “We hope to see you soon in the Seamen’s Centre Amsterdam.”

Stefan Francke

Het Seamen’s Centre Amsterdam, Raderweg 32, is iedere dag geopend van 16.00 tot 23.00 uur. Meer informatie is te vinden op: seamensclub-amsterdam.nl.