Niet commanderen maar dirigeren

Interview – Kapitein Steenbergen van de Lady Amalia

Voor kapitein Steenbergen blijkt inderdaad het christelijk geloof een grote rol te spelen in zijn leven. Al van jongs af aan is hij gewend naar een zware (strenge) kerk te gaan. Daarbij viel hem op dat hij zich met zijn geloofsgenoten op zondag keurig aan allerlei regels hield. Van maandag t/m zaterdag was dit gedrag wel eens heel anders. Dit was voor hem geen reden om te stoppen met zijn kerklidmaatschap maar om te proberen alle zeven dagen in plaats van één dag per week zo goed mogelijk te leven.

In zijn dagelijks werk wil hij dit naar voren laten komen door iedereen met wie hij te maken heeft als mens te zien. Zijn bemanningsleden vertelt hij zoveel mogelijk alleen wát er moet gebeuren. Als er gevraagd wordt hóe er iets moet gebeuren, wordt overlegd wat de beste werkwijze is. Door op deze manier ruimte te geven om iets op de eigen manier te doen, wil hij iedereen zoveel mogelijk in zijn waarde laten. Hij wil niet commanderen maar dirigeren. Zijn orkestleden zijn immers ‘beeld van God’. Teksten uit de bijbel nodigen hem uit tot voortdurende zelfreflectie, waardoor hij steeds bescheidener wordt over wie hij als mens eigenlijk voorstelt. De vraag of een christelijke kapitein automatisch betekent dat het voor iedereen aan boord goed toeven is, moet hij dan ook ontkennend beantwoorden. Dit ook mede omdat hij trouwe kerkgaande collega’s kent waar minder goed mee valt samen te werken en ook veel niet-christelijke collega’s kent waar de samenwerking heel prettig mee gaat.

Een andere manier waarop hij zijn geloof in God vormgeeft, is door het organiseren van kerkdiensten op de brug of in de messroom. Alle bemanningsleden worden op zondagmorgen uitgenodigd om mee te doen. Behalve bidden en zingen, wordt er een preek beluisterd die afkomstig is van websites als de ‘Metropolitan Tabernacle’ of ‘Sermon Audio’. Na afloop van de dienst probeert hij een gesprek aan te gaan over wat er verteld is in de preek.

Rolando, de kok van de Lady Amalia is bijzonder goed te spreken over zijn kapitein. Ondanks dat hij bij zijn vorige (inmiddels failliete) werkgever meer verdiende, is hij vooral te spreken over het feit dat hij werk zonder stress mag doen. Hij waardeert het zeer dat hij nooit (met luide stem) wordt opgejaagd snel te werken en dat hij gestimuleerd wordt in de haven van boord te gaan. Volgens Rolando is kapitein Steenbergen een ‘vrolijke christen’.

De Filippijnse bemanningsleden reageren voornamelijk beleefd maar van een Nederlandse stagiair hoorde hij twee jaar later hoe hij een gedachte uit een preek nooit was vergeten. Dit terwijl hij de diensten meer uit belangstelling dan uit overtuiging volgde.

Eerste stuurman Jelger Bakker prijst ook de sfeer aan boord. Hij heeft jaren voor een uitzendbureau gevaren maar heeft het op de ‘Lady Amalia’ zo naar zijn zin dat hij blij is dat het zijn vaste schip is geworden. Het klikt gewoon. Zijn ervaring is dat de sfeer bij één op de drie schepen slecht is. Op school heeft hij trouwens nooit iets geleerd over sociale vaardigheden waarmee je de sfeer aan boord positief kan beinvloeden.

Wat betreft het christelijke gebruik om allemaal tegelijk met gebed een maaltijd te beginnen en te eindigen heeft hij gemerkt dat dit praktisch niet haalbaar is. Dit geldt ook voor het niet varen op zondag. Daarbij heeft hij ook nuchter moeten vaststellen dat het lopen van ankerwacht ongeveer net zoveel werk is als het varen op zee. Sinds hij voor rederij Wijnne Barends vaart is doorvaren ook voor hem verplicht geworden. Heel nadrukkelijk geldt wel dat alle werkzaamheden die tot maandag kunnen wachten, ook tot maandag moeten wachten. Gelukkig is het niet vaak nodig om op zondag te laden of lossen.

Stagiair Robin Juffer krijgt op zijn school in Zwolle wel les in sociale vaardigheden. Van zijn cursus ‘Bridge Resource Management’ herinnert hij zich vooral dat je rekening met elkaar moet houden. Maar ook moet opkomen voor jezelf door assertief te zijn en dingen durven zeggen. Deze cursus heeft er echter niet voor gezorgd dat sommige stagiaires na drie dagen aan boord de benen namen. De reden is zonder uitzondering dat de sfeer aan boord zo slecht is dat het er niet te harden is.

Bij slecht weer of wanneer er iets ernstigs is gebeurd met iemand aan boord of hun familieleden, wordt er ook wel eens min of meer spontaan gebeden. De Filippijnse bemanning doet dit ook wel eens samen. Dit juicht kapitein Steenbergen toe maar hij wil het niet forceren.

Bij mijn vraag of hij zich als kapitein ook als vader van een familie ziet moet hij lachen. In zijn eigen gezin met acht kinderen heeft zijn vrouw namelijk de leiding en gaat het erop tal van manieren anders aan toe dan aan boord. Daar heeft hij te maken met volwassen mensen waardoor alles meer op rolletjes loopt. Dat het aan boord lekker loopt, blijkt ook uit het feit dat het schip goede bedrijfsresultaten boekt.

Léon Rasser