Rol koopvaardij nog altijd onderbelicht

Herdenking zeevarenden Tweede Wereldoorlog

Hoewel het alweer bijna 75 jaar geleden is dat de Tweede Wereldoorlog aan een einde kwam is er nog altijd geen volledige duidelijkheid wat er die periode is gebeurd. Dit probleem komt altijd naar voren wanneer er herdenkingen worden georganiseerd. De vraag is dan immers welke mensen het verdienen herdacht te worden.

Opvallend is dat in Nederland zeelieden er heel bekaaid afkomen. De mensen die in de koopvaardij werkzaam waren hadden het liefst helemaal niks met de oorlog te maken willen hebben. De schepen onder Nederlandse vlag werden echter onder het gezag van de marine geplaatst en werden verplicht oorlogsmaterieel te vervoeren. Dit was levensgevaarlijk werk omdat het Duitse leger een technologische voorsprong had met duikboten die torpedo’s afvuurden. Achteraf is onomstotelijk vastgesteld dat de hiermee samenhangende zeeslagen beslissend zijn geweest voor het verloop van de oorlog.

In een land als Engeland betekende dit dat er voor zeevarenden tal van monumenten werden opgericht en dat er aan hen onderscheidingen werden uitgereikt. Zo werd het begrip en respect groter voor hen en hun familieleden. Zeevarenden waren soms immers al 5 jaar van huis en om veiligheidsredenen mochten ze niet of nauwelijks met hun familieleden communiceren.

In Nederland was er veel minder aandacht voor de zeevarenden. Het proces om de eer te geven aan degenen die het verdienen is zelfs nu nog gaande. Zo bezochten een paar maanden geleden twee hooggeplaatste militairen koopvaardijveteraan Piet de Visser. Het ging om de Inspecteur Generaal der Krijgsmacht, luitenant-generaal J.F.A.M. van Griensven en luitenant kolonel Ton van Mastrigt.

Op grond van zijn verdiensten zijn ze naar zijn huis gekomen om hem het Oorlogsherinneringskruis uit te reiken. In eerste instantie weigerde de 95-jarige veteraan de medaille. De erkenning kwam zo laat dat het voor hem niet meer hoefde. Omdat zijn zoon het zo graag wilde heeft hij er alsnog mee ingestemd.

De stichting koopvaardijpersoneel 1940 – 1945 ondersteunt een ieder die het herinneringskruis wil aanvragen. Het is ook mogelijk als de betreffende zeevarende al overleden is. Hiertoe kan contact opgenomen worden met mevrouw Marja Tromp, marja.tromp@planet.nl tel. 010 2470570.

Een eenvoudiger manier om zeevarenden te eren is het bijwonen van een herdenking op 4 mei. De nationale herdenking is bij het monument ‘de Boeg’ bij de Erasmusbrug in Rotterdam en begint om 10.50 uur.

Voor informatie over andere herdenkingen kan contact opgenomen worden met mevrouw Tromp. Wanneer men donateur wordt van de stichting krijgt men een nieuwsbrief met alle informatie en helpt men het belangrijke gedachtegoed levend te houden. U begrijpt dat we dit van harte aanbevelen!

Leon Rasser